การวิเคราะห์ วิจารณภาพถ่าย บุคคลผู้นั้นจะต้องดูภาพเป็น คือจะต้องรู้จักหลักของการดูภาพ และอย่างน้อยควรจะต้องมีความเข้าใจในงานศิลป์ พื้นฐานในการถ่ายภาพ อัด-ขยายภาพอยู่บ้าง เพื่อที่จะได้เข้าใจขั้นตอนในการทำงานของช่างภาพ Photo Appreciation เป็นวิชาบังคับสำหรับผู้ที่ศึกษาทางด้านการถ่ายภาพในขั้นปริญญา มันให้หลักของการดูภาพ ซึ่งช่วยทำให้นักศึกษาสามารถรู้จักอ่านความหมายของภาพ ดูภาพได้อย่างเข้าใจ และดูได้กระจ่างถึงภาพรวมทั้งหมด1
ไม่ว่าจะในเรื่องของเทคนิคในการถ่าย เรื่องของการจัดองค์ประกอบ ในเรื่องของการเลือกสิ่งที่ถ่าย เรื่องของสภาพแสง และสภาพแวดล้อม ไม่ใช่แค่ดูผ่านๆไป ที่จะพูดถึงต่อไปนี้ เป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งสั้นๆที่จะช่วยให้เข้าใจว่า ในการดูภาพ เพื่อวิเคราะห์ หรือวิจารย์ จะมีอะไรบ้างที่ต้องนำมาใช้ประกอบในการตัดสินใจ โดยปรกติทั่วไปแล้วจะมีอยู่ด้วยกัน 3 อย่างหลักๆ คือ
- คุณภาพทางด้านเทคนิค ในส่วนนี้ก็จะมีเรื่องของการโฟกัส การใช้ composition เรื่องของการเลือกใช้แสง การใช้ความเปรียบต่าง ไม่ว่าจะเป็นโทนสี สัดส่วนของแสง หรือในกรณีของขาว-ดำ ภาพมีโทนที่ดีหรือไม่ คุณภาพของงานอัด-ขยาย ภาพได้รับการแต่งมาดูสะอาดดีหรือไม่ อย่างไร เป็นต้น
- การวางองค์ประกอบภาพ และการใช้สิ่งของมาเป็นส่วนประกอบในภาพมีความสมดุลหรือไม่ ตำแหน่งของสิ่งที่จะถ่าย หรือองค์ประกอบหลัก การใช้พื้นที่ ภาพหนักไปทางหนึ่งทางใด หรือไม่ เส้นฉาก เส้นขนาน ถูกต้องหรือไม่ ความสมเหตุสมผลในการใช้องค์ประกอบโดยรวม ภาพมีจุดสนใจให้เห็นชัดเจนหรือว่ามีอะไรน่าสนใจในภาพหรือไม่ หรือว่าภาพต้องการสื่ออะไร ในภาพดูมีความชัดเจน เรียบง่าย หรือว่ามีความยุ่งเหยิง
- ความรู้สึกที่ได้จากภาพ ว่าเป็นภาพที่มีความสร้างสรรค์อย่างไร ดูแล้วสมควรแก่การจดจำหรือไม่ ภาพมีความดึงดูดทั้งทางสายตาและอารมณ์หรือไม่ ดูแล้วรู้สึกถึงพลัง หรือว่าเป็นภาพที่ทำให้ดูแล้วตื่นเต้น กระตุ้นอารมณ์หรือไม่ หรือมีการใช้เทคนิคใดๆมาใช้ในการสร้างภาพ และหากเป็นภาพที่ดูคุ้นเคย ในภาพมีมุมมองที่ใหม่และแปลกมาเสนอหรือไม่อย่างไร
